Khi tôi còn là một cậu nhóc, chẳng ai gọi chúng là drone cả, đơn giản, đó là những chiếc máy bay điều khiển từ xa. Giờ đây những chiếc Flycam đang tạo nên một thú chơi công nghệ mới đầy hấp dẫn. Sức hấp dẫn của nó chính là ở “đôi mắt” chụp hình và quay phim hoàn hảo khi được chắp cánh trên không trung vô tận.
Lược sử drone
Chẳng biết khi nào, người ta gọi những chiếc máy bay không người lái là drone, thay vì UAV (unmanned aerial vehicle) như cách mà quân đội Mỹ hay sử dụng để chỉ vũ khí tấn công mặt đất và giám sát. Cá nhân, tôi thích cách người ta gọi là “Flycam” hơn. Chắc có lẽ, vì tôi là người thích chụp ảnh hay quay phim.
Drone nghĩa là gì? Rất nhiều người không hiểu vì sao một chiếc máy bay không người lái lại có thể được gọi là Drone – danh từ chỉ con ong đực. Tuy vậy, tôi cũng đã tìm được một câu trả lời có vẻ hợp lý. Đó là khi bay, Drone phát ra những tiếng ò ò như ong đực và nó có cách di chuyển tương tự loài này (tiến – lùi, ngang – dọc – lên – xuống v.v…) nên người ta gọi luôn là Drone cho tiện.
Khác với máy bay không người lái, có hình dáng giống …máy bay, những chiếc Drone có hình dạng khá kỳ cục với ít nhất là 3 cánh quạt giúp nó có thể cất cánh theo phương thẳng đứng.
Ngược dòng thời gian một chút, trở về thời điểm đầu tiên mà chiếc máy bay không người lái xuất hiện. Tất nhiên, lúc đầu nó không được sử dụng cho mục đích thương mại. Nó có thể có nhiều hình dạng, kích thước và phục vụ nhiều mục đích khác nhau. Chúng có thể có sải cánh rộng như một máy bay phản lực hay chỉ nhỏ như một chiếc máy bay mô hình điều khiển bằng sóng radio.
Theo ghi nhận, mẫu máy bay điều khiển từ xa thông qua sóng radio đầu tiên được Hải quân Hoàng gia Anh phát triển vào năm 1930. Cho đến 30 năm sau, nghĩa là vào những năm 1960, Việt Nam là một trong những quốc gia xuất hiện thiết bị bay không người lái có gắn camera. Khi đó, quân đội Mỹ sử dụng chúng cho mục đích do thám đối phương. Trải qua hàng chục năm phát triển, cho đến nay, những chiếc máy bay không người lái đã tích hợp thêm nhiều công nghệ và thậm chí là vũ khí tấn công.
Đến những năm 60, UAV được gắn thêm camera và phục vụ trong chiến tranh Việt Nam. Đến thời hiện đại thì Drone còn được gắn thêm nhiều hệ thống vũ khí phức tạp khác.
Cho đến trước năm 2010, khái niệm máy bay không người lái chưa vượt qua được ranh giới hay mục đích quân sự. Và, chỉ 5 năm trở lại đây, khi những thiết bị bay không người lái nhỏ gọn bắt đầu tấn công thị trường, người ta mới chính thức ghi nhận nó là một món đồ chơi công nghệ.
Drone dân sự được chia làm 2 loại, một dùng cho mục đích thương mại, một cho cá nhân (đồ chơi). Với những chiếc drone cá nhân, chúng được điều khiển bằng sóng radio và có phạm vi hoạt động tối đa khoảng vài trăm mét. Còn với loại thương mại, có nhiều quy định ràng buộc mà trong phạm vi bài viết này, chúng tôi xin phép không đề cập. Tại Việt Nam, hiện nay chưa có
Không chỉ là đồ chơi công nghệ
Trở lại với những chiếc Drone cá nhân. Từ khi vượt qua ranh giới quân sự, chúng được các nhà nhiếp ảnh, quay phim, dựng bản đồ sử dụng rất nhiều. Và với lợi thế trên không, chúng phục vụ đắc lực cho nhiều mục đích khác nhau.
Những thước phim khoa học, các bức không ảnh rõ ràng phục vụ việc xây dựng bản đồ chính là sản phẩm của Drone. Trước lợi ích mà nó mang lại, các doanh nghiệp công nghệ nhanh chóng nhận ra rằng, họ sẽ thu về những món lợi nhuận khổng lồ từ nhu cầu của người dùng cá nhân. Và lập tức, những chiếc drone chuyên ngành được thu nhỏ kích thước, lược bỏ tính năng để rẻ hơn nhằm “xâm lược” thị trường đồ chơi công nghệ.
Chỉ hai năm trước, những bức ảnh chụp từ thiết bị mà người ta gọi là flycam đã lập tức gây sóng gió trên mạng internet. Các nhà nhiếp ảnh chuyên nghiệp hay bán chuyên và cả dân amateur đều coi việc sở hữu Drone là một niềm vui thích.
Trên truyền hình, những thước phim quay bằng “fly cam” ngày càng xuất hiện nhiều. Tương tự vậy, thế giới internet tràn ngập những hình ảnh, clip được người dùng đăng tải có sử dụng Drone. Tuy nhiên, chỉ một năm trở lại đây, những chiếc Drone mới có giá cả dễ chịu, hợp với túi tiền người dân. Thậm chí, chỉ hơn 1 triệu đồng, bạn đã có thể sở hữu một chiếc drone với mục đích chụp ảnh …nóc nhà mình.
Các hãng đồ chơi càng ngày càng tìm cách thu nhỏ kích thước của Drone, khiến cho chúng bây giờ có thể nằm gọn trong lòng bàn tay và có thể bay …khắp nhà.
Sự bùng nổ của Drone cũng đã gây nên không ít khó chịu và cả những nghi ngại về vấn đề an toàn. Có khá nhiều vụ tai nạn …Drone diễn ra, khiến người ta lo lắng rằng, một ngày nào đó, khi đang đi dạo ngoài đường, rất có thể bạn sẽ bị đâm bởi một chiếc máy bay từ trên trời rơi xuống.
Nhưng, sự khó chịu nhất, đó là nhiều người sử dụng món đồ chơi này vào mục đích không đàng hoàng. Hoàng gia Tây Ban Nha đã vô cùng bực mình khi giới săn ảnh thường xuyên sử dụng Drone để chụp ảnh về gia đình mình. Thậm chí, Hoàng gia Tây Ban Nha còn ra một quy định sẽ bắn hạ bất cứ chiếc Drone nào lảng vảng xung quanh cung điện tại Marid. Với lợi thế của mình và cả tình hình an ninh bất ổn như hiện nay, chính phủ các nước cũng bày tỏ ra lo ngại việc những phần tử khủng bố có thể sử dụng Drone vào mục đích đánh bom, ám sát v.v… Kịch bản này hoàn toàn có thể xảy ra khi một chiếc Drone đồ chơi có khả năng vận chuyển một lượng thuốc nổ đủ để gây thương vong.
Vậy là, từ một thiết bị được sử dụng với mục đích quân sự, những chiếc Drone dần trở nên phổ biến và ngày nay, dù chỉ là một món đồ chơi công nghệ nhỏ bé cũng có thể gây nên nhiều lo ngại. Trong tương lai, rất có thể những chiếc Drone sẽ bị quản lý một cách chặt chẽ. Và khi đó, nó không còn đơn thuần là một món đồ chơi công nghệ được giới yêu ảnh tin dùng nữa.
Phan Bình
