Hơn bao giờ hết, mặt đồng hồ đang trở thành những bức vẽ mini cho các nghệ nhân thể hiện sự khéo léo của mình.
Muốn thổi hồn cho các mặt số của chiếc đồng hồ, các nghệ nhân phải nhờ đến tất cả các kĩ nghệ truyền thống
Xuất phát từ nhu cầu khách hàng từ châu Á và châu Âu – nơi mà nghệ thuật và kĩ nghệ truyền thống vẫn đang rất được coi trọng – những thương hiệu lớn nhất của ngành chế tác đồng hồ không ngừng sản xuất các sản phẩm nghệ thuật siêu nhỏ gây kinh ngạc với những bức tiểu họa trên mặt số.
Theo lẽ tự nhiên, cây cối và con vật là những đề tài phổ biến nhất. Điều này cũng đúng khi xét đến những công trình nghệ thuật khác của nhân loại – hãy nghĩ đến tranh hang động nguyên thủy nhất, bức họa phong cảnh của Trung Quốc, hoa súng của Monet, hoặc hoa văn arabesque tinh tế bao phủ bề mặt của lăng Taj Mahal. Chúng ta có thể không đồng ngôn ngữ hoặc đến từ nền văn hóa khác nhau, nhưng những hình ảnh miêu tả một con ngựa hay bông hoa hồng đều được hiểu và nhận ra trên toàn cầu, và từ đó được ngưỡng mộ bất kể biên giới quốc gia.
Để thổi hồn cho các mặt số này, các nghệ nhân phải nhờ đến tất cả các kĩ nghệ truyền thống: sự đa dạng của tráng men sứ, chạm khắc, đính đá quý và guillochage (trang trí vắt chéo chạm trổ). Nhưng điều còn thú vị hơn nữa chính là việc sử dụng các kĩ thuật quý hiếm – thậm chí một vài kỹ thuật đã tuyệt chủng. Cartier hồi sinh lại nghệ thuật tán nhỏ thành hạt Etruscan đã biến mất vào năm 2013, Hermès thực hiện nghệ thuật vẽ aka-e của Nhật – một kĩ nghệ ít khi, thậm chí gần như chưa bao giờ được sử dụng trong việc chế tác đồng hồ, trong khi đó Blancpain lại ngả mũ chào mời kĩ nghệ Nippon mới mẻ, sử dụng shakudo trên mặt đồng hồ của bốn chiếc đồng hồ métiers d’art. Tất cả đã khiến những chiếc đồng hồ trở thành các kiệt tác nghệ thuật trên cổ tay giới thượng lưu.
Villeret Shakudo Coelacanth– cá tuyệt chủng
Là một phần trong loạt bốn sản phẩm, chiếc Blancpain Villeret Shakudo Ganesh trình diễn vị thần voi cao quý của Hindu, Ganesha, đã giành giải thưởng Artistic Craft tại 2015 Grand Prix d’Horlogerie de Genève. Nhưng chúng tôi nghĩ chiếc Villeret Shakudo Coelacanth xứng đáng nhiều sự quan tâm hơn. Đầu tiên, sự xuất hiện của coelacanth – một loài cá sống dưới vùng biển sâu rộng lớn đã từng bị cho là tuyệt chủng – trên mặt đồng hồ là rất hiếm hoi. Thường thì bạn sẽ gặp những bức miêu tả cá chép, cá mập, cá hề và cá nhám dẹp nhiều hơn. Hơn nữa, coelacanth gợi nhớ đến Ocean Commitment (Cam kết Đại dương) của Blancpain, một chương trình khởi xướng trách nhiệm đoàn thể xã hội để tài trợ cho công cuộc khám phá đại dương.
Trên mẫu Coelacanth, cũng như là trên ba mẫu còn lại, shakudo được sử dụng cùng với chạm khắc và nạm. Ở Nhật, shakudo được sử dụng trên kiếm, vật trang trí, và trang sức. Bản thân shakudo là một hợp kim gồm đồng và vàng, và độ đa dạng của sự kết hợp này sinh ra lớp vỏ ngoài nhiều màu từ xanh dương cho đến đen. Để tạo lớp vỏ đen, một dung dịch axetat đồng (màu xanh lá-xám có tên gọi rokusho) được áp dụng và, dựa vào số lần được áp dụng, sẽ tạo nên một sắc màu đậm và dữ dội hơn.
Để tạo ra mặt đồng hồ, nghệ nhân của Blancpain bắt đầu với việc nạm. Còn được biết với cái tên là khảm, công việc này bao gồm cắt những đường rãnh trên mặt và đặt một kim loại mềm – trong trường hợp này là shakudo – để tạo nên hình dáng cho con cá coelacanth và rặng san hô xung quanh. Sau đó shakudo được đập búa để cố định trước khichạm khắc với những chi tiết vảy cá và san hô. Bước cuối cùng là gắn rokusho vào vài chỗ ở san hô để tạo độ tương phản. Rokusho được sử dụng thay vì sơn mài, men sứ hay các chất tạo màu khác vì chúng có thể thể hiện các nét chạm khắc một cách tinh xảo hơn.
I Giardini di Bulgari– thiên nga ve vãn
Tại Bulgari, cảm hứng cho bộ sưu tập I Giardini di Bulgari đến từkhu vườn sang trọng của thời kỳ Phục hưng Ý. Năm 2015, thương hiệu giới thiệu một phiên bản đầy mê hoặc trang trí bởi một con thiên nga, có tên là Giardino Lariano. Với khung nền là bầu trời đêm làm bằng aventuri, con chim thanh thoát này như đang lướt qua mặt hồ gợn sóng được làm từ ngọc trai tinh khiết Tahiti, tô điểm bằng vàng hồng, và kim cương trắng nhiều kích cỡ. Chiếc cổ uốn cong của con thiên nga tạo một dáng vẻ ve vãn – không hẳn là không đứng đắn, vì thiên nga là biểu tượng của tình yêu, và khu vườn Phục hưng thường là nơi các đôi uyên ương hẹn hò.
Tráng sứ Champlevé được sử dụng trong quá trình làm nên con thiên nga. Đầu tiên, nghệ nhận cạo đường viền của thiên nga vào mặt đồng hồ bằng vàng, tiếp theo là những ô nhỏ để tạo hiệu ứng lông vũ. Những chiếc ô sau đó được lấp đầy với men kính. Sử dụng một chiếc chổi nhỏ làm bằng lông chồn, men từ màu sáng đến tối được gắn vào để tạo nên chiều sâu và độ chân thực cho những chiếc ô và hiệu ứng ombré.Trong lúc thực hiện việc tạo nên các sắc thái màu, mặt đồng hồ được hun nóng tới 90 độ C.
Ballon Bleu de Cartier – báo vồ mồi
Nếu như con thiên nga của Bulgari xuất hiện với hình dáng cách điệu, thì con báo trên chiếc BallonBleu de Cartier men sứ tán hạt của Cartier lại đối lập hoàn toàn, một con vật trông vô cùng chân thật với tư thế chuẩn bị sẵn sàng nhảy ra khỏi mặt đồng hồ. Áp dụng kĩ nghệ tán hạt Etruscan, nghĩa là những hạt vàng tí hon được đun nóng chảy và hòa vào bề mặt đồng hồ, các nghệ nhân của Cartier sử dụng nghệ thuật tráng men để tạo ra hiệu ứng tương tự. Lớp men sứ được kéo giãn ra thành các sợi mỏng, đục thành các miếng nhỏ, tạo thành hình hạt tròn bằng ống thổi lửa, và sau đó được tỉ mỉ sắp xếp vào mặt đồng hồ. Nghệ nhân không chỉ phải chú ý đến việc không làm chảy men sứ vào bề mặt, mà còn phải cẩn thận với nhiệt độ nóng chảy khác nhau của mỗi màu men sứ được sử dụng.
Van Cleef & Arpels Lady – bươm bướm mềm mại
Đối với thương hiệu Van Cleef & Arpels đến từ Richemont, thiên nhiên cung cấp một nguồn cảm hứng vô tận. Hoa cỏ, vườn cây, chim chóc, bươm bướm, và cá koi thường xuất hiện trên những bộ sưu tập đồng hồ và trang sức cao cấp của họ. Tại SIHH 2016, xưởng sản xuất này đã giới thiệu chiếc Lady Jour des Fleurs và Lady Nuit des Papillons được tô điểm với lớp lá mùa thu, quả dâuvà motif bướm mềm mại.
Không phải là có ý làm mất thể diện sản phẩm thủ công của thương hiệu này, nhưng những chiếc đồng hồ lúc đầu nhìn sẽ không cảm thấy có gì đặc biệt – cho đến khi bạn chứng kiến chúng hoạt động. Mỗi phiên bản có hai mặt đồng hồ, với mặt phía trên được cố định và mặt phía dưới xoay đúng hai vòng tròn trong 24 tiếng (nó được gắn trên một cái đĩa 12 giờ). Mặt phía dưới được trang trí thành tràng hoa với đá màu – xanh lá, vàng, da cam, và đỏ trên phiên bản Fleurs và xanh dương, chàm và tím trên phiên bản Papillons – tất cả đều được lộ diện một cách nghệ thuật trong suốt một ngày qua những ô được cắt trống ở mặt phía trên. Nó giống như một cửa sổ tranh trình diễn khung cảnh luôn thay đổi đa dạng. Để nâng cao sự tương phản, mặt phía trên gần như là màu trắng tuyết với kim cương trắng, trong khi hạt được đính ở mặt phía dưới được tô màu tương xứng với những viên đá mà chúng cố định.
